بررسی دلالی جمله ی اسمیه در سوره بقره

پایان نامه
چکیده

زبان قرآن ویژگی هایی دارد که آن را از لحاظ بلاغی از سایر سخنان متمایز می کند و این تمایز در چکونگی کاربرد واژگان برای بیان معانی، جایگزینی هر لفظ در جای مناسب خود و رابطه ی آن با سایر اجزای جمله نمود پیدا می کند. قرآن کریم برای بیان معانی تأثیر گذار در ذهن مخاطب از تعبیرهای تصویری بهره برده است بنابراین اندیشه ها و مفاهیم را به صورت حسی به سان تابلوهای هنری بر مخاطب عرضه کرده است. علم دلالت رابطه ی بین لفظ و معنا را مورد بررسی قرار می دهد این دانش از آنجایی که بسیاری از زبان شناسان گذشته بدان پرداخته اند دانشی کهن و از آنجایی که اصول و بنیادهای آن در سال های آغازین قرن بیستم نگاشته شده است دانشی نوین به شمار می آید. این علم نقش بسزایی در فهم آیه های قرآن و نمایان کردن اعجاز بیانی آن و نیز استخراج و استنباط احکام شرعی دارد. چرا که بررسی ظاهری جمله ها و ترکیب ها منجر به فهم نادرست تعبیرهای زبان قرآن گشته و آن را از شاهراه صحیح فهم و درک منحرف ساخته است. سوره ی بقره مانند دیگر سوره ها جلوه های ویژه و ویژگی های هنری خود را دارد. آیه های آن به شکلی زیبا و روشی ویژه مرتب شده، در این سوره گروههای مختلفی از قبیل مومنان، کافران و منافقین مورد خطاب قرار گرفته اند. این پژوهش به بررسی دلالی جمله اسمیه در سوره ی بقره در حالت های نفی و اثبات و توکید می-پردازد. و همچنین بررسی هایی در زمینه ی احوال مسند و مسند الیه انجام می دهد،این پژوهش از نوع پژوهش های کمّی بر اساس تحلیل محتوا است و پس از استخراج جمله های اسمیه دلالت های آن بررسی شده است. پژوهش حاضر نشان می دهد که قرآن کریم برای بیان معانی دراین سوره از انواع جمله ی اسمیه با ترکیب های متناسب با مقتضای حال بهره می برد و این امر منجر به ایجاد رابطه بین لفظ و معنا می شود. همچنین دلالت های برآمده از تقدیم، تأخیر، ذکر، حذف، تعریف، تنکیر به صورت هماهنگی به کار برده شده است که با دلالت های بلاغی همچون اهتمام و عنایت و اختصاص و تأکید و تقویت همراه گشته که تمامی این موارد به صورت متنوعی در دو رکن اصلی جمله ی اسمیه "مبتدا و خبر" صورت گرفته است.

۱۵ صفحه ی اول

برای دانلود 15 صفحه اول باید عضویت طلایی داشته باشید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

بررسی روانشناختی تشبیه در سوره ی بقره

تشبیه یکی از پربسامدترین اسلوب‌های ادبی قرآن به شمار می‌رود که عمدتاً برای بیان مفاهیم انتزاعی بکار گرفته شده است؛ از آنجا که این اسلوب، مورد اهتمام بسیاری از لغویان و بلاغیان بوده است؛ در این جستار تلاش می‌شود تا ابتدا رویکرد قدما پیرامون این پدیده و نگاه ناقدان معاصر به این رویکرد، مورد بررسی قرار گیرد و برآنیم تا ضمن بررسی و نقد نگاه قدما به تشبیه، رویکردی ارائه دهیم تا در تحلیل تشبیه در کنار...

متن کامل

بررسی روانشناختی تشبیه در سوره ی بقره

تشبیه یکی از پربسامدترین اسلوب­های ادبی قرآن به شمار می­رود که عمدتاً برای بیان مفاهیم انتزاعی بکار گرفته شده است؛ از آنجا که این اسلوب، مورد اهتمام بسیاری از لغویان و بلاغیان بوده است؛ در این جستار تلاش می­شود تا ابتدا رویکرد قدما پیرامون این پدیده و نگاه ناقدان معاصر به این رویکرد، مورد بررسی قرار گیرد و برآنیم تا ضمن بررسی و نقد نگاه قدما به تشبیه، رویکردی ارائه دهیم تا در تحلیل تشبیه در کنار...

متن کامل

بررسی اعجاز نحوی در دو سوره بقره و آ لعمران

در این پژوهش مبحث جدیدی با عنوان «عجاز نحوی» در قرآن طرح گردیده است. مقصود از  اعجاز نحوی وجود کلمات و عباراتی در قرآن کریم است، که از دیدگاه نحویون دارای دو یا چند وجه اعرابی و نحوی است؛ به گونه ای که اولاً همه این وجوه از نظر معنایی مورد پذیرش بوده و معقول و مقبول به نظر می رسند؛ ثانیاً در پرتو این وجوه، معانی متفاوت و متنوعی از آیات و عبارات و کلمات قرآن به دست م یآید، به گونه ای که با ت وجه ب...

متن کامل

خطوط اصلی ارتباطی در سوره بقره

ی یکی از مباحثی که توجه قرآن پژوهان را به خود جلب نموده و بنوعی زیباترین ویژگی‌های قرآن را رقم زده بحث وجود ارتباط، انسجام و تناسب میان آیات سور است. طرفداران این دیدگاه معتقدند هر سوره دارای هدف یا اهداف خاصی است که تمامی آیات سوره حول محور این هدف یا اهداف سامان می یابد؛ این پژوهش با هدف پاسخ به این سوال که آیا آیات سوره بقره نیز با هم ارتباط دارند و خطوط ارتباطی در آن به چشم می خورد به بررسی...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


نوع سند: پایان نامه

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شیراز - دانشکده ادبیات و علوم انسانی

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023